Q&A – 25 najważniejszych pytań o rozwód
-
[toggle title=”1. Czym różni się separacja od rozwodu?” state=”opened”]
Podstawowa różnica pomiędzy separacją a rozwodem polega na tym, że małżonek pozostający w separacji nie może zawrzeć małżeństwa. Skutkiem orzeczenia separacji nie jest rozwiązanie małżeństwa. Ma to miejsce w przypadku rozwodu. Formalnie na skutek orzeczenia separacji, małżeństwo nadal istnieje, co wyłącza także możliwość zmiany nazwiska, którego nie stosuje się w związku z orzeczeniem separacji.
Separacja to zupełny rozkład pożycia obojga małżonków. W przypadku rozwodu rozkład pożycia musi być trwały i zupełny.
[/toggle]
[toggle title=”2. Jakie są przesłanki uzyskania rozwodu?“]
Przesłanki rozwodowe dzielą się na przesłanki pozytywne i negatywne.
Pozytywną przesłanką uzyskania rozwodu jest trwały i zupełny rozkład pożycia małżonków. W takiej sytuacji każda ze stron może żądać, aby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód.
Do negatywnych przesłanek rozwodowych należy zaliczyć sytuację, w której pomimo trwałego i zupełnego rozkładu pożycia pomiędzy obojgiem małżonków, w skutek rozwodu miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci, lub gdy z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Rozwód nie jest możliwy także w sytuacji, gdy żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi z małżonków wyrazi zgodę na rozwód. Sąd nie orzeknie rozwodu, gdy zgoda drugiego małżonka jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
[/toggle]
[toggle title=”3. Czy można odmówić zgody na rozwód?“]
Zgody na rozwód można odmówić, w sytuacji gdy rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, a brak takiej zgody nie jest sprzeczny z zasadami współżycia społecznego. Zasady współżycia społecznego odnoszą się do pewnych norm moralnych, zawierających reguły postępowania między ludźmi, a także do norm obyczajowych i religijnych.
Za przykład sytuacji w której Sąd Najwyższy uznawał udzielenie rozwodu za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego można podać sytuację, w której jedno z małżonków jest nieuleczalnie chore, wymaga opieki materialnej i moralnej współmałżonka, a rozwód stanowiłby dla niego rażącą krzywdę (wyrok SN z 25.05.1998r., I CKN 704/97, LEX nr 529702).
W uchwale pełnego składu Izby Cywilnej z dnia 18 marca 1968 r., III CZP 70/66, LEX nr 657, Sąd Najwyższy uznał, że orzeczenie rozwodu jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego wtedy, gdy z zasadami tymi nie dałoby się pogodzić rażącej krzywdy, jakiej doznałby małżonek sprzeciwiający się orzeczeniu rozwodu, albo, gdy przeciw rozwodowi przemawiają poważne względy natury społeczno – wychowawczej, powstałe na tle złego traktowania i złośliwego stosunku współmałżonka lub dzieci albo innych przejawów lekceważenia instytucji małżeństwa i rodziny lub obowiązków rodzinnych.
W tej samej uchwale Sąd Najwyższy wskazał, iż sprzeczność rozwodu z zasadami współżycia społecznego z reguły nie zachodzi, gdy małżonek sprzeciwiający się rozwodowi ponosi wyłączną winę rozkładu pożycia, albo, gdy przy wspólnej winie brak podstaw do przyjęcia, że wina małżonka, który żąda rozwodu, jest znacznie cięższa.
Zgodnie ze stanowiskiem SN motywy moralne i religijne odmowy zgody na rozwód nie są sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (wyrok SN z dnia 10 września 1997 r., II CKN 292/97, LEX nr 847115). Powyższe stanowisko podzielił SA w Gdańsku w wyroku z dnia 16 czerwca 1999 r., I ACa 290/99, wskazując, iż: “Odmowa małżonka zgody na rozwód ze względów religijnych nie może być uznana za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego (art. 56 § 3 k.r.o.)”.
Natomiast z naruszeniem zasad współżycia społecznego będziemy mieli do czynienia wówczas, gdy odmowa zgody na rozwód doprowadzi do trwania “martwego” małżeństwa. Celem rozwodu jest eliminacja szkody, jaką z punktu widzenia społecznego byłoby utrzymywanie formalnych związków małżeńskich w sytuacji, gdy małżeństwo faktycznie nie istnieje i nie ma szans na jego dalsze utrzymywanie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27.06.2002r., IV CKN 1192/00), przy jednoczesnym istnieniu związków pozamałżeńskich zasługujących na legalizację (wyrok SN z dnia 27.10.1999r., III CKN 412/98).
[/toggle]
[toggle title=”4. Gdzie należy złożyć pozew rozwodowy?“]
Wniosek rozwodowy wraz z załącznikami oraz opłatą składa się w sądzie okręgowym, wydziale cywilnym, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym ma jeszcze miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. W przypadku braku wspomnianej wyżej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a w przypadku gdy brak jest także tej podstawy- sąd miejsca zamieszkania powoda.
W sytuacji gdy jedno z małżonków nie ma miejsca zamieszkania w Polsce, ogólną właściwość oznacza się według miejsca jego pobytu w Polsce, a gdy nie jest ono znane lub nie leży w Polsce – według ostatniego miejsca zamieszkania pozwanego w kraju.
Jeżeli nie można na podstawie powyższych okoliczności ustalić właściwości miejscowej, Sąd Najwyższy na posiedzeniu niejawnym oznaczy sąd, przed który należy wytoczyć powództwo.
Bardzo często zdarza się, że obywatel Polski zawiera związek małżeński z osobą innej narodowości poza granicami naszego kraju. W sytuacji kiedy małżonkowie chcą się rozwieść, powstaje pytanie według jakiego prawa i w jakim Państwie mają to uczynić.
W przypadku osób, z państw należących do Unii Europejskiej zastosowanie ma rozporządzenie Rady Unii Europejskiej z dnia 27 listopada 2003 roku, które dotyczy jurysdykcji oraz orzecznictwa w sprawach małżeńskich oraz dotyczących kwestii władzy rodzicielskiej.
Zgodnie z powyższym rozporządzeniem Rady Unii Europejskiej właściwy do rozpoznawania sprawy o rozwód jest Sąd kraju:
• w którym małżeństwo ma zwykły pobyt, lub oboje małżonkowie mieli ostatnio zwykły pobyt, o ile jedno z nich ma nadal w tym miejscu zwykły pobyt,
• sytuacja gdy druga strona posiada pobyt zwykły, a w sytuacji pozwu wspólnego jeden z małżonków ma zwykły pobyt, lub powód posiada pobyt zwykły, jeżeli mieszkał w tym miejscu od roku przed złożeniem pozwu,
• powód posiada pobyt zwykły, jeżeli mieszkał w danym miejscu od sześciu miesięcy przed złożeniem pozwu o rozwód, a także posiada obywatelstwo tego państwa członkowskiego, a w przypadku Zjednoczonego Królestwa Irlandii ma domicile, a także którego obywatelstwo mają obie strony, a w przypadku Zjednoczonego Królestwa Irlandii, w którym posiadają domicile.
W sytuacji gdy państwo nie należy do Unii Europejskiej przedstawiony problem najczęściej będzie rozstrzygany w oparciu o przepisy kodeksu postępowania cywilnego, na mocy których sąd w Polsce będzie właściwym do rozwiązania małżeństwa jeżeli będzie miała miejsce przynajmniej jedna z przedstawionych poniżej przesłanek:
• obie strony posiadali ostanie miejsce zamieszkania lub pobytu zwykłego w Polsce, a jedno z nich wciąż ma miejsce zamieszkania lub pobytu zwykłego w kraju,
• strona, która jest powodem posiada minimum od roku przed wszczęciem postępowania miejsce zamieszkania albo pobytu zwykłego w Polsce,
• strona, która jest powodem posiada obywatelstwo polskie i od minimum sześciu miesięcy przed wniesieniem pozwu ma miejsce zamieszkania bądź pobytu w kraju.
Niestety w sytuacji kiedy przedstawione powyżej warunki nie zachodzą rozwód prawdopodobnie przeprowadzony zostanie poza terytorium Rzeczpospolitej. Uznania wyroku rozwodowego wydanego przez sąd poza Polską, a w następnej kolejności naniesienie wzmianki o rozwodzie w akcie małżeństwa dokonać należy w USC na wniosek zainteresowanego.
[/toggle]
[toggle title=”5. Czego można żądać w pozwie rozwodowym?“]
Pozew rozwodowy powinien zawierać dokładnie określone żądanie, przede wszystkim rozwiązanie małżeństwa przez rozwód oraz przytoczenie okoliczności faktycznych, które uzasadniają to żądanie, a także dowody na ich poparcie np. zeznania świadków, dokumenty.
Poza żądaniem rozwiązania małżeństwa przez rozwód, małżonek może domagać się m. in. :
• orzeczenia rozwodu z wyłącznej winy współmałżonka, a także bez orzekania o winie;
• orzeczenia o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i o kontaktach rodziców z dzieckiem tzw. plan wychowawczy,
• orzeczenia o wysokości alimentów na wspólne małoletnie dziecko stron,
• orzeczenia o sposobie korzystania z mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków, przy czym w wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie można żądać nawet jego eksmisji;
• orzeczenia o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe; warto pamiętać, że orzekając o wspólnym mieszkaniu małżonków sąd zawsze uwzględnia przede wszystkim potrzeby dzieci i małżonka, któremu powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej;
• orzeczenia o podziale majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu.
[/toggle]
[toggle title=”6. Jakie dokumenty należy dołączyć do pozwu o rozwód?“]
Pozew rozwodowy jak każde pismo procesowe, powinien zawierać przynajmniej:
• oznaczenie sądu, do którego pozew jest skierowany• imię i nazwisko oraz adresy miejsca zamieszkania powoda, czyli osoby domagającej się rozwodu oraz pozwanego czyli współmałżonka
• oznaczenie rodzaju pisma (pozew o rozwód);
• podpis powoda;
• wymienienie załączników (np. dokumentów stanowiących dowody w sprawie)
Dokumentami tymi mogą być m.in. :
• odpis aktu małżeństwa, który można otrzymać w Urzędzie Stanu Cywilnego, w którym doszło do zawarcia małżeństwa, wystarczy odpis skrócony;
• jeżeli małżeństwo miało wspólne małoletnie dzieci, należy załączyć także odpisy ich aktów urodzenia;
• umowa małżonków o rozdzielności majątkowej jeżeli strony taką zawarły;
• porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywania kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, tzw. plan wychowawczy;
• jeżeli w pozwie o rozwód żądamy orzeczenia winy małżonka, niezbędne jest też złożenie dowodów, które można wstępnie zawnioskować w pozwie, a przedstawić faktycznie na rozprawie np. korespondencja sms;
• jeżeli mają być przeprowadzone zeznania świadków, które odbierane są przed sądem, wystarczy wskazać imiona i nazwiska świadków oraz adresy, na które sąd wyśle wskazanym osobom wezwanie na rozprawę;
• jeżeli żądamy alimentów, wtedy konieczny będzie PIT za ostatni rok i zaświadczenie o aktualnych zarobkach, w przypadku osób nie zatrudnionych zaświadczenie z Urzędu Pracy;
• można także zgromadzić i przedstawić dowody na ponoszone przez nas koszty utrzymania.
[/toggle]
[toggle title=”7. Jak wykazać winę małżonka?“]
Celem postępowania dowodowego w sprawie rozwodowej jest przede wszystkim ustalenie okoliczności dotyczących rozkładu pożycia.
Przepisy prawne nie zawierają definicji winy rozkładu pożycia małżeńskiego. Najogólniej sprawę obrazując winę stanowią takie zachowania małżonka, które poprzez naruszenie przepisów prawa czy zasad współżycia społecznego prowadzą do rozkładu pożycia małżeńskiego. Najczęściej to takie zachowania małżonka, które naruszają sferę praw i obowiązków małżeńskich na przykład obowiązek wierności małżeńskiej, przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, wspólnego pożycia czy wzajemnej pomocy. Nie ulega wątpliwości, że małżonek dopuszczający się przemocy w rodzinie ponosi winę rozkładu pożycia. Należy zauważyć, że nie istnieje katalog przyczyn uzasadniających przypisanie małżonkowi winy, a sąd bada każdorazowo sprawę indywidualnie.
[/toggle]
[toggle title=”8. Czy trzeba mieć adwokata?“]
W przypadku sprawy o rozwód nie ma konieczności, aby strony reprezentowane były przez profesjonalnego pełnomocnika, ale z uwagi na rosnący formalizm postępowań sądowych oraz w celu ochrony własnych interesów zalecane jest korzystanie z pomocy prawnika.
Pozew o rozwód strony mogą sporządzić i złożyć wraz z opłatą od pozwu do sądu samodzielnie.
[/toggle]
[toggle title=”9. Kiedy sąd może orzec rozwód?“]
Jeżeli pomiędzy małżonkami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia tzn. wygasła wieź fizyczna, emocjonalna i gospodarcza, sąd może orzec rozwód. Sąd jednak nie orzeknie rozwodu jeżeli zachodzą tzw. negatywne przesłanki orzeczenia rozwodu jak np. wina małżonka żądającego rozwodu, szkoda małoletnich dzieci lub gdy stałoby to w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego, przykładowo w sytuacji ciężkiej choroby jednego ze współmałżonków.
[/toggle]
[toggle title=”10. Ile kosztuje sprawa rozwodowa?“]
Pozew o rozwód podlega opłacie sądowej w wysokości 600 zł, która powinna zostać uiszczona przed wniesieniem pozwu do sądu. Pozew można opłacić poprzez naklejenie znaków opłaty sądowej na pozwie składanym w sądzie, przelewem na rachunek bankowy sądu z załączeniem do pozwu dowodu uiszczenia opłaty lub gotówką w kasie sądu z załączeniem do pozwu dowodu opłaty.
W sprawie o rozwód można jak w każdej sprawie sądowej, ubiegać się o zwolnienie od kosztów sądowych, w tym także od wyżej wymienionej opłaty. Sąd zwraca połowę opłaty sądowej od pozwu jest to kwota 300 zł – w razie orzeczenia rozwodu na zgodny wniosek stron bez orzekania o winie – po uprawomocnieniu się wyroku.
Koszt całej sprawy rozwodowej jest inny w przypadku orzekania o winie i bez jej orzekania. Duży wpływ na wysokość poniesionych kosztów ma także czas trwania sprawy tzn. jej przewlekłość , a także zawiłość sprawy.
[/toggle]
[toggle title=”11. Czy jest obowiązek stawienia się jako świadek na rozprawie rozwodowej?“]
Osoba wezwana do sądu w charakterze świadka ma obowiązek stawić się do sądu i złożyć zeznania, z wyjątkiem osób, które zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego nie mogą występować w charakterze świadków, lub którym przysługuje prawo do odmowy złożenia zeznań. Prawo do odmowy zeznań przysługuje osobom najbliższym dla stron i tak w przypadku sprawy o rozwód prawo to przysługuje np. rodzicom jednej ze stron.
[/toggle]
[toggle title=”12. Jakie są zasady korzystania ze wspólnego mieszkania po rozwodzie?“]
Orzeczenie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania (domu) ma charakter tymczasowy. Sąd dokonuje takiego rozstrzygnięcia, gdy małżonkowie nie dysponują możliwością oddzielnego zamieszkania, to znaczy, gdy po rozwodzie nadal będą mieszkać w tym samym mieszkaniu. Przez pojęcie wspólnego mieszkania rozumie się w zasadzie każde mieszkanie, zajmowane przez małżonków w chwili orzekania o rozwodzie, niezależnie od posiadanego przez małżonków do mieszkania tytułu prawnego. Może to być: mieszkanie do którego obojgu małżonkom lub jednemu z nich przysługuje prawo własności, spółdzielcze prawo do lokalu, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, służebność osobista, lub z którego małżonkowie korzystają na podstawie umowy najmu.
Zgodnie z poglądem Sądu Najwyższego wyjątkowo możliwa jest także sytuacja, aby sąd ustalił sposób wspólnego korzystania z mieszkania w przypadku, gdy jeden z małżonków w nim przejściowo nie zamieszkuje, np. gdy był zmuszony do opuszczenia mieszkania z powodu niedozwolonego zachowania drugiego małżonka.
[/toggle]
[toggle title=”13. Kiedy wyrok rozwodowy staje się prawomocny?“]
Małżeństwo nie ustaje z chwilą wydania wyroku rozwodowego, ale z momentem uprawomocnienia się wyroku, tzn. gdy żadna ze stron nie wniesie apelacji. Apelację zgłasza się w terminie 14 dni od dnia dostarczenia wyroku z uzasadnieniem. Po upływie tego terminu wygasa możliwość zaskarżenia wyroku i staje się on prawomocny.
[/toggle]
[toggle title=”14. Jakie są skutki wyroku rozwodowego?“]
Skutkiem orzeczonego wyroku rozwodowego jest rozwiązanie małżeństwa. Nie jest to jedyna konsekwencja tego orzeczenia.
Z chwilą orzeczenia rozwodu następuje pomiędzy byłymi małżonkami zniesienie majątkowej wspólności małżeńskiej.
Od momentu orzeczenia rozwodu byli małżonkowie zostają wykluczeni z kręgu spadkobierców ustawowych. Jeśli po uprawomocnieniu wyroku rozwodowego nastąpi śmierć jednego z rozwiedzionych małżonków, jego majątek nie jest w żadnym zakresie dziedziczony przez drugiego z byłych małżonków.
Do innych skutków rozwodowych należą m. in.: powstanie uprawnienia do żądania od byłego małżonka alimentów, zmiana zasad sprawowania władzy rodzicielskiej oraz utrzymywania kontaktów ze wspólnymi dziećmi stron, określenie zasad dotyczących ponoszenia kosztów utrzymania wspólnych dzieci stron, możliwość powrotu do poprzedniego nazwiska jednego z małżonków.
[/toggle]
[toggle title=”15. Ile trwa postępowanie rozwodowe?“]
Czas trwania i przebieg postępowania rozwodowego jest w każdym przypadku indywidualny i zależy od zakresu danej sprawy. Rozwód bez orzekania o winie przebiega krócej w porównaniu do rozwodu z orzekaniem o winie. Ważną kwestią dotyczącą czasu trwania postępowania rozwodowego jest także osnowa pozwu np. dotycząca opieki nad małoletnimi dziećmi, prawa do alimentów czy podziału mieszkania.
[/toggle]
[toggle title=”16. Kiedy można dochodzić alimentów od byłego współmałżonka?“]
W sytuacji gdy małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i znalazł się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka, z którym się rozwiódł środków utrzymania odpowiednio do swoich usprawiedliwionych potrzeb oraz adekwatnie do możliwości zarobkowych i majątkowych byłego małżonka. W przypadku gdy jeden ze współmałżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pogorszeniem sytuacji materialnej niewinnego małżonka, sąd na jego żądanie może orzec, że małżonek wyłącznie winny będzie zobowiązany w odpowiednim zakresie do zaspokojenia potrzeb finansowych niewinnego małżonka, nawet jeśli ten nie pozostaje w niedostatku.
Obowiązek ten wygasa w sytuacji gdy uprawiony małżonek zawrze nowy związek małżeński.
W przypadku małżonka, którego sąd nie uznał za wyłącznie winnego rozkładu pożycia obowiązek taki wygasa z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu. W wyjątkowych sytuacjach sąd na żądanie uprawnionego może przedłużyć ten termin.
[/toggle]
[toggle title=”17. Czy po sprawie rozwodowej można wrócić do swojego nazwiska?“]
W ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu małżonek rozwiedziony, który poprzez zawarcie małżeństwa zmienił swoje nazwisko, może składając oświadczenie przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego powrócić do nazwiska, które nosił przed ślubem.
[/toggle]
[toggle title=”18. Co zawiera wyrok rozwodowy?“]
Przede wszystkim kwestie winy, jednak na zgodne żądanie stron sąd nie będzie orzekał w tej kwestii.
Wyrok rozwodowy może zawierać m. in.;
• orzeczenie o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga. Sąd może ją powierzyć jednej ze stron a drugiej ograniczyć do określonych uprawnień i obowiązków. W tym zakresie sąd ma uprawnienia sądu opiekuńczego. Możne władzy pozbawić, ograniczyć lub ją zawiesić. W szczególnych wypadkach można władzę rodzicielską pozostawić pełną dla obojga rodziców.
• orzeczenie o kontaktach rodziców z dzieckiem, tzn. w jakich dniach i przez jaki okres czasu każdy z rodziców może przebywać z dzieckiem. W jakiej wysokości każdy obowiązany jest do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka – alimenty.
• orzeczenie o sposobie korzystania z mieszkania, jeżeli zajmują je wspólne, przez okres czasu kiedy mieszkają razem.
[/toggle]
[toggle title=”19. Jaka jest różnica między rozwodem bez orzekania o winie a z orzeczeniem o winie?“]
W sprawach o rozwód ustalanie winy jednego z małżonków za rozkład pożycia małżeńskiego jest jedną z najważniejszych kwestii. Wina ma wpływ na obowiązek alimentacyjny pomiędzy rozwiedzionymi stronami. Sprawy o rozwód, w których wniesiono o orzeczenie winy za rozpad małżeństwa, mają ten minus, że toczą się zdecydowanie dłużej niż sprawy bez orzekania o winie.
Sąd w wyroku rozwodowym zawsze orzeka o winie jednego lub obojga małżonków, bądź o jej braku. Zdarzają się przypadki, że winy nie da się ustalić. Sąd nie jest związany tym wymogiem jedynie na zgodny wniosek małżonków o orzeczenie rozwodu bez orzekania o winie.
[/toggle]
[toggle title=”20. Czy w toku procesu można zmienić zdanie odnośnie orzekania o winie?“]
W trakcie toczącej się sprawy rozwodowej można zmienić żądanie tzn. gdy wnioskowano o rozwód bez orzekania o winie można zmienić zdanie i wnioskować o orzeczenie rozwodu z winy małżonka. Taka możliwość przysługuje aż do uprawomocnienia się wyroku rozwodowego.
[/toggle]
[toggle title=”21. Jakie są sposoby podziału majątku?“]
W momencie gdy dochodzi do rozwodu wspólność majątkowa ustaje, a strony w czasie trwania sprawy rozwodowej mają prawo na wniosek żądać podziału majątku wspólnego, jeżeli nie spowoduje to znacznego przedłużenia sprawy.
Strony mają prawo dokonać podziału wspólnego majątku poprzez umowę, a w sytuacji gdy nie ma zgody obydwu ze stron każda z nich może złożyć wniosek do sądu w celu dokonania podziału majątku.
Umowny podział wspólnego majątku można zawrzeć w następujący sposób: ustnie, pisemnie, a także w formie pisemnej kwalifikowanej. Do tych form zalicza się: akt notarialny, pismo z datą pewną, pismo z podpisem notarialnie poświadczonym.
W przypadku gdy do wspólnego majątku, który ma zostać podzielony zalicza się użytkowanie wieczyste, własnościowe prawo do lokalu bądź nieruchomość obowiązkiem jest, aby taka umowa była zawarta w formie aktu notarialnego.
Wartość przedmiotów, które wchodzą do wspólnego majątku małżonków określa przez zastosowanie obiektywnych kryteriów tj. cen rynkowych. Podziału dokonuje się przez jego podział fizyczny, a sąd podejmuje decyzję o terminach i wysokościach dopłat lub spłat jeżeli takie zachodzą. W przypadku umownego podziału majątku w myśl zasady o swobodzie umów małżonkowie mają prawo ograniczyć podział w części dotyczącej wspólnego majątku, mają także możliwość w podczas ustalania cen konkretnych ruchomości uwzględnić ich wartość w sposób subiektywny, do kogo będą należeć konkretne ruchomości a także terminy i wysokość możliwych dopłat lub spłat.
W celu podziału majątku wspólnego poszczególne przedmioty wchodzące w skład tego majątku mogą być:
• podzielone fizycznie między małżonków – jeżeli jednemu z małżonków w wyniku podziału fizycznego przypadną przedmioty majątkowe, których łączna wartość jest niższa niż wartość przysługującego mu udziału w majątku wspólnym, może domagać się od drugiego małżonka uiszczenia na jego rzecz dopłat celem wyrównania różnicy.
• przyznanie wszystkich lub poszczególnych przedmiotów majątku wspólnego jednemu z małżonków. W takim wypadku drugi małżonek może domagać się uiszczenia na jego rzecz spłaty celem wyrównania różnicy pomiędzy wartością przysługującego mu udziału w majątku wspólnym a wartością otrzymanych przedmiotów.
• sprzedane, a suma uzyskana ze sprzedaży podzielona między małżonkami proporcjonalnie do przysługujących im udziałów w majątku wspólnym.
[/toggle]
[toggle title=”22. Czy dziecko może być świadkiem?“]
W sprawach rozwodowych świadkami nie mogą być osoby małoletnie, które nie mają ukończonych 13 lat, a w przypadku, gdy świadkami mają być dzieci stron muszą mieć one ukończone 17 lat.
[/toggle]
[toggle title=”23. Co to jest badanie RODK?“]
Badanie RODK jest to Opinia Rodzinnego Ośrodka Diagnostyczno-Konsultacyjnego w sprawach dotyczących m. in. o uregulowania kontaktów z dzieckiem, ustalenia miejsca pobytu dziecka, o rozwód oraz w sprawach dotyczących władzy rodzicielskiej.
Badania w RODK przeprowadzane są co do zasady w zespołach dwuosobowych, a niejednokrotnie większych i trwają w zależności od istoty sprawy i ilości osób badanych nawet do kilku godzin. Podczas badań osoby diagnozowane najczęściej są proszone o rozwiązanie testów psychologicznych, dobieranych odpowiednio do tematyki sprawy, następnie są prowadzone rozmowy indywidualne z każdą uczestniczącą w badaniu osobą. Rozmowa trwa średnio około godziny lub dwóch. Badaniom poddawane jest także dziecko, jego zachowania, kontakt z rodzicami.
W pewnych sytuacjach bywa to bardzo ograniczone. Metody dobierane są w zależności od wieku dziecka. Niekiedy, zdarzają się przypadki, w których aby kompleksowo przygotować opinię, biegli wyznaczają dodatkowy termin badania. Zakres badań przeprowadzanych w Rodzinnych Ośrodkach Diagnostyczno-Konsultacyjnych określa sąd.
Opinia oprócz analizy akt, wyników badań testowych, obserwacji opiera się w znacznej mierze na informacjach uzyskanych od stron.
[/toggle]
[toggle title=”24. Od czego zależy wysokość alimentów?“]
Wysokość alimentów zależy od usprawiedliwionych potrzeb małżonka do nich uprawnionego a także do możliwości majątkowych i zarobkowych małżonka obowiązanego do ich świadczenia.
Jednak małżonek, który nie jest wyłącznie winny rozkładu pożycia jest obowiązany do ich płacenia przez okres 5 lat od dnia orzeczenia rozwodu, niekiedy sąd może ten termin przedłużyć.
W przypadku alimentów na dziecko, ich wysokość zależy od indywidualnych potrzeb dziecka m. in. kosztów utrzymania, wieku dziecka, związanych z jego edukacją, w niektórych przypadkach dochodzą koszty leczenia i inne niezbędne środki utrzymania dziecka.
[/toggle]
[toggle title=”25. Czy sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej ojcu dziecka?“]
Dziecko do uzyskania pełnoletności pozostaje pod władzą rodzicielską rodziców i co do zasady jest ona sprawowana przez oboje z nich. Niekiedy władza rodzicielska przysługuje jednemu z rodziców, i tu w dużej ilości przypadków sąd powierza ją matce.
Sąd powierzając władzę rodzicielską jednemu z rodziców kieruje się dobrem dziecka, mając na względzie m. in. jego związek uczuciowy z jednym z rodziców i rodzeństwem, wiek, a nie tylko ujemną oceną kwalifikacji osobistych rodzica do sprawowania opieki. Jeżeli uzna, że lepiej dla dziecka będzie, aby pozostawało pod opieką ojca, to wykonywanie władzy rodzicielskiej powierzy ojcu.
Orzecznictwo polskich sądów zgodnie stoi na stanowisku iż w okresie pierwszych kilkunastu miesięcy życia dziecka lepiej dla niego jest, aby pozostawało pod opieką matki ze względu na jej większą uczuciowość, skłonność w jej uzewnętrznianiu oraz właściwą matce troskę o zaspokojenie codziennych potrzeb dziecka.
Przy wyborze jednego z rodziców, któremu ma powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej w pełnym zakresie, sąd uwzględnia kwalifikacje podmiotowe zarówno matki jak i ojca, w tym także ich zdolności wychowawcze. Sąd za każdym razem ocenia, które z rodziców da lepszą gwarancję należytego wychowania dziecka, biorąc przy tym pod uwagę jakość dotychczasowego wykonywania obowiązków rodzicielskich.
W świetle obecnie obowiązującego prawa tak samo matka, jak i ojciec mają równe prawa i obowiązki rodzicielskie. Gdy zachodzi konieczność powierzenia władzy jednemu z rodziców, sąd kieruje się dobrem dziecka. I tu szansa przyznania jej ojcu (poza okresem wczesnego dzieciństwa) jest bardzo wysoka.
[/toggle]
—————————————————————————————————————————
Kancelaria Adwokacka Magdalena Kramkowska-Rysiewicz
Tadeusza Kościuszki 7/5
50-037 Wrocław
[fb_button]
Magdalena Kramkowska-Rysiewicz